Pracodawca zobowiązany jest do organizowania szkolenia BHP wszystkim pracownikom. Kodeks Pracy mówi, że pracownik przed rozpoczęciem pełnienia obowiązków musi znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na swoim stanowisku. W interesie samego pracodawcy jest zatem przeprowadzenie szkolenia BHP, gdyż brak znajomości zasad i procedur BHP może wpływać na nieprawidłowe wykonywanie obowiązków przez pracownika, a tym samym narażać pracodawcę na straty oraz odpowiedzialność wykroczeniową i karną.
Szkolenie wstępne BHP powinno składać się z instruktażu ogólnego i stanowiskowego. Nie ma możliwości zwolnienia pracownika czy pracodawcy z obowiązku odbycia ww. szkolenia.
WSTĘPNE SZKOLENIE BHP
Obowiązek odbycia szkoleń wstępnych spoczywa na wszystkich zatrudnianych pracownikach bez względu na rodzaj wykonywanej pracy. Szkoleniom podlegają również studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką oraz uczniowie szkół zawodowych zatrudnieni w celu praktycznej nauki zawodu. Zgodnie z art. 2373 § 1 Kodeksu pracy, pracodawcy nie wolno dopuścić do pracy pracownika, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jednocześnie należy wspomnieć, że zgodnie z art. 2373 § 21 Kodeksu pracy, również pracodawca musi odbyć szkolenie w dziedzinie bhp i uaktualniać wiedzę w zakresie niezbędnym do wypełnienia ciążących na nim obowiązków.
Szkolenie wstępne dzieli się na:
– część ogólną , zwaną instruktażem ogólnym,
– część przeprowadzaną na stanowisku pracy, zwaną instruktażem stanowiskowym.
Instruktaż ogólny BHP
Szkolenie wstępne ogólne powinno być zorganizowane w formie instruktażu. Instruktaż to forma szkolenia o czasie trwania nie krótszym niż 2 godziny lekcyjne i w tej formie przeprowadzonego bezpośrednio, tzn. nie jest dopuszczalne przeprowadzanie szkolenia wstępnego poprzez internet, e-learning czy w innych formach samokształcenia kierowanego.
Instruktaż ogólny przeprowadza się przed dopuszczeniem do samodzielnej pracy:
– nowozatrudnionych pracowników,
– studentów odbywających praktykę studencką,
– uczniów szkół zawodowych zatrudnionych w celu praktycznej nauki zawodu.
Z przepisów nie wynika wprost obowiązek szkolenia BHP osób zatrudnionych na podstawie umów zlecenia, o dzieło czy nawet prowadzących własną działalność gospodarczą. Ponieważ pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy wszystkim osobom wykonującym pod jego nadzorem pracę bez względu na rodzaj umowy to ważne jednak aby w przypadku większych zagrożeń takie szkolenie przeprowadzić bo jest to jeden z elementów wykonywania pracy w sposób prawidłowy.
Instruktaż stanowiskowy BHP
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się dla stanowiska pracy a nie dla stanowiska na jakim zatrudniony jest pracownik. Jeżeli pracownik wykonuje pracę na kilku skomplikowanych, mocno różniących się od siebie i wiążących się z zagrożeniami stanowiskach to powinien on przejść instruktaż stanowiskowy BHP na każdym z tych stanowisk pracy.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku dla:
– pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych oraz innych na których występują narażenia na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
– pracowników przenoszonych na stanowiska o których wspomniano powyżej,
– uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu,
– studentów odbywających praktykę studencką.
Instruktaż stanowiskowy ma na celu zapoznanie uczestników szkolenia z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy oraz ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, a także sposobami ochrony przed zagrożeniami na danym stanowisku pracy i metodami bezpiecznego wykonywania pracy.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza osoba kierująca pracownikami lub pracodawca jeżeli posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz zostały przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Czas trwania instruktażu stanowiskowego to co najmniej 8 godzin lekcyjnych. Wyjątkiem są pracownicy biurowi dla których czas instruktażu stanowiskowego może być skrócony do nawet 2 godzin lekcyjnych.
Instruktaż stanowiskowy kończy się sprawdzeniem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywanej pracy zgodnie z zasadami bhp, co stanowi podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Pracownik potwierdza na piśmie (w karcie szkolenia wstępnego) odbycie instruktażu ogólnego i stanowiskowego.